10 μύθοι για το Διαλογισμό

1. Ο διαλογισμός σχετίζεται με κάποιες ανατολικές θρησκείες και δεν έχει καμία σχέση με τον δυτικό τρόπο ζωής.
   Ο διαλογισμός δεν είναι παρά μια τεχνική που επιτρέπει στο νου να ηρεμήσει και να βρεθεί σε μια λιγότερο διεγερμένη κατάσταση. Δεν απαιτεί κάποιου είδους θρησκευτική πίστη ούτε συγκεκριμένες αντιλήψεις ή τρόπο ζωής.
   Είναι απλά ένας τρόπος χρησιμοποίησης της προσοχής και της διανοητικής δραστηριότητας. Είναι ένα εργαλείο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για πολλούς σκοπούς, από την διαχείριση του στρες, την ήρεμη ψυχολογική και νοητική κατάσταση έως την προσωπική ανάπτυξη και πνευματική εξέλιξη.
2. Χρειάζεται να αφιερώνεις καθημερινά πολύ χρόνο στον διαλογισμό, αν θέλεις αποτελέσματα, και δεν έχω τόσο χρόνο διαθέσιμο.
   Υπάρχουν πολλές διαφορετικές σχολές και συστήματα διαλογισμού, όμως οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν ότι γενικά αρκούν από 10 έως 20 λεπτά καθημερινά. Στην πραγματικότητα μάλιστα αποτρέπουν οποιονδήποτε που αρχίζει να σε ασκείται σε κάποια μορφή διαλογισμού, να το κάνει αυτό για υπερβολική ώρα. Ο χρυσός κανόνας είναι καλύτερα 10 λεπτά καθημερινή και συνεπή άσκηση, παρά ένας διαλογισμός μιας ώρας κάθε δυο ή τρεις βδομάδες.
3.  Για να διαλογιστείς πρέπει να κάθεσαι εντελώς ακίνητος σε συνήθως δύσκολες και άβολες στάσεις.
   Κάποιες συγκεκριμένες σχολές διαλογισμού πράγματι μπορεί να απαιτούν άβολες στάσεις για το δυτικό σώμα, όμως οι περισσότεροι θεωρούν ότι το μόνο που χρειάζεται είναι να είσαι σε μια άνετη, χαλαρή και βολική στάση, όχι όμως τόσο ώστε να νυστάξεις. Υπάρχουν ασκήσεις διαλογισμού που μπορεί να τις κάνει κάποιος ενώ απλά κάθεται σε μια βολική καρέκλα, αλλά και άλλοι που χρειάζεται να είναι ξαπλωμένος. Υπάρχουν διαλογισμοί που μπορείς να περπατάς, να παρατηρείς ή ακόμα και διαλογισμοί χορού.
   
4. Δεν υπάρχουν επιστημονικές αποδείξεις ότι ο διαλογισμός μπορεί να ωφελήσει ένα άτομο. Υπάρχει πληθώρα επιστημονικών ερευνών από τα μεγαλύτερα και εγκυρότερα πανεπιστήμια, κυρίως της Αμερικής και της Αγγλίας, που τεκμηριώνουν τα οφέλη της πρακτικής του διαλογισμού. Ανάμεσα στα άλλα, οι έρευνες έχουν δείξει:
   1. Βελτίωση διανοητικών ικανοτήτων : αύξηση συγκέντρωσης, βελτίωση της εστίασης της προσοχής, αύξηση νοημοσύνης και μαθησιακών ικανοτήτων, βελτιωμένη μνήμη και ικανότητα λεπτομερειακών οραματισμών κ.α.
   2. Βελτίωση φυσικού οργανισμού: ενίσχυση ανοσοποιητικού συστήματος, πιο σπάνιες λοιμώξεις και φλεγμονές, γρηγορότερη ανάρρωση, βελτίωση βιολογικών δεικτών, όπως πίεση και χοληστερίνη κ.α.
   3. Ψυχολογικό επίπεδο: Αύξηση αυτοκυριαρχίας, ενίσχυση αυτοεκτίμησης και αυτοπεποίθησης, ανάπτυξη ικανοτήτων, δημιουργικότητα, επαφή με την πνευματικότητα κ.α.
5. Ο μόνος τρόπος για να μάθεις να διαλογίζεσαι, είναι να βρεις τον κατάλληλο δάσκαλο. Για κάποιες συγκεκριμένες και ιδιαίτερες πρακτικές πράγματι είναι απαραίτητο να έχεις έναν πεπειραμένο δάσκαλο που θα σου δείξει τον ορθό τρόπο άσκησης. Όμως ο διαλογισμός είναι για όλους, και κάποιος μπορεί πολύ απλά να αρχίσει να ασκείται διαβάζοντας κάποιο σχετικό βιβλίο ή άρθρο για το θέμα. Δεν χρειάζεται να κάνουμε πολύπλοκα και δύσκολα αυτά που στην ουσία τους είναι πολύ απλά.
6. Για να έχει κάποια αποτελέσματα ο διαλογισμός, χρειάζεται να τον ασκείς χρόνια. Αυτό εξαρτάται από το τι θέλει να πετύχει κάποιος με τον διαλογισμό. Αν θέλεις απλά να χαλαρώνεις τον νου σου, να διώχνεις τις διανοητικές εντάσεις και να ηρεμείς δεν θα χρειαστεί παρά μερικές φορές να ασκηθείς σε αυτό και θα το πετύχεις. Για μια βελτίωση της υγείας ή για θεραπευτικές διεργασίες, χρειάζεται φυσικά μεγαλύτερος χρόνος συνεπούς άσκησης. Όσον αφορά την προσωπική εξέλιξη και ανάπτυξη, όπως καταλαβαίνετε, όσα χρόνια και να υπάρχουν μάλλον δεν είναι αρκετά.
7. Ο διαλογισμός στην ουσία δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια φυγή από την πραγματικότητα. Το ακριβώς αντίθετο συμβαίνει. Ο διαλογισμός σε μαθαίνει να έρχεσαι σε άμεση επαφή με το τώρα. Αυτό που πραγματικά είναι μια φυγή από την πραγματικότητα είναι ο τρόπος που σκεφτόμαστε και λειτουργεί ο νους μας. Ζούμε την ζωή μας μέσα από τις αντιλήψεις του νου μας γι΄ αυτήν και ο διαλογισμός είναι ένας τρόπος να κατανοήσεις το πώς ο νους και το «εγώ» διαστρεβλώνει την πραγματικότητα.
8. Ο διαλογισμός τελικά σε κάνει ένα παθητικό άτομο που προτιμά να διαλογίζεται παρά να αναλαμβάνει δράση. Το να διαλογίζεσαι δεν σημαίνει να είσαι παθητικό άτομο. Το αντίθετο του διαλογισμού δεν είναι η ενεργητικότητα, αλλά ο ανεξέλεγκτος τρόπος χρήσης του νου μας. Ο διαλογισμός μάλιστα μπορεί να βοηθήσει όχι μόνο στο να ξεκαθαρίσει κάποιος τι πρέπει να κάνει, ποια είναι η ορθή δράση που πρέπει να ακολουθήσει, αλλά να του δώσει την δύναμη και την ενεργητικότητα που του χρειάζεται για να δράσει.
   
9. Για τον χριστιανό, που έχει σαν μέσο επικοινωνίας με τον Θεό την προσευχή, ο διαλογισμός του είναι άχρηστος. Η προσευχή είναι, από μια έννοια, ένα είδος διαλογισμού και ο διαλογισμός μπορεί να πάρει μια μορφή προσευχής. Όπως είπαμε, ο διαλογισμός είναι ένα εργαλείο, μια τεχνική. Μπορεί κάλλιστα να το χρησιμοποιήσει κάποιος για να γίνει καλύτερος χριστιανός, να ελέγχει τον θυμό του, να προσεύχεται καλύτερα ή οτιδήποτε άλλο. Πολλές ασκήσεις μάλιστα της ορθόδοξης παράδοσης δεν είναι παρά μορφές διαλογισμού.
10. Δοκίμασα και τον διαλογισμό, αλλά τελικά δεν λειτουργεί. Δεν είδα καμία αλλαγή. Τα οφέλη του διαλογισμού, όπως είδαμε, είναι επιστημονικά τεκμηριωμένα. Συνεπώς, σαν πρακτική έχει αποδείξει την λειτουργικότητά της. Το ότι δεν είδατε καμία αλλαγή ίσως να οφείλεται στο ότι δεν δοκιμάσατε αρκετά και με συνέπεια στην άσκηση σας, ίσως και σε κάποιο άλλο παράγοντα που δεν μπορούμε να γνωρίζουμε. Φυσικά υπάρχει και το ενδεχόμενο ο διαλογισμός να μην είναι το δικό σας μονοπάτι, και να χρειαστεί να βρείτε κάποιο άλλο.

Ευχαριστούμε τον κ. Βασίλη Ξυπολιά
Mindfulness Coach
MBSR Authorised Teacher, CFM/UMASS
http://www.mindfulness360.net/